سخن سردبیر خبرگزاری معمار شامل تحلیل هفتگی مهم‌ترین رویدادهای افغانستان از نگاه سردبیر و هیئت تحریریه، بررسی چالش‌های سیاسی، اجتماعی و اقتصادی با دیدگاهی کارشناسی و بی‌طرفانه است.

زلزله کنر و قابله‌ای که حقیقت سرکوب زنان را فریاد زد
زلزله کنر نه‌تنها خانه‌ها را ویران کرد، بلکه ناکارآمدی طالبان در مدیریت بحران و پیامدهای سیاست‌های زن‌ستیزانه‌شان را عیان ساخت. تولد نوزادی در میان آوار، بدون امکانات و با کمک یک قابله جوان، گواهی بر بی‌برنامگی طالبان و اهمیت حضور زنان تحصیل‌کرده است. این سیاست‌ها که زنان را از آموزش و مشارکت محروم می‌کند، با آموزه‌های اسلامی و تعهدات جهانی در تضاد است و افغانستان را به سوی انزوا و بحران عمیق‌تر می‌برد.
زلزله سیاست، مرگبارتر از زلزله طبیعت
زلزله‌های اخیر در کنر و ننگرهار بار دیگر تبعات سیاست‌های زن‌ستیزانه طالبان را برجسته کرد. محرومیت زنان از آموزش، کار و مشارکت اجتماعی، آسیب‌پذیری آنان را در بحران‌های طبیعی تشدید کرده و فجایع انسانی را چند برابر ساخته است. این سیاست‌ها نه‌تنها با آموزه‌های اسلامی در تضاد است، بلکه افغانستان را به سوی فقر، بی‌سوادی و انزوای جهانی سوق داده است. طالبان برای مشروعیت و توسعه باید زنان را در جامعه مشارکت دهد، شمولیت قومی را گسترش دهد و از تعصب دست بکشد.
امریکا با دروغ آمد، با رسوایی رفت
چهار سال از خروج شتابزده و غیرمسئولانه‌ی نیروهای امریکایی از افغانستان می‌گذرد؛ خروجی که نه‌تنها پایان بیست سال حضور پرهزینه‌ی امریکا در این سرزمین بود، بلکه پرده از خیانت‌ها، لابی‌گری‌ها و سیاست‌های دوگانه‌ی واشنگتن برداشت.
لا إکراه فی‌الدین؛ آزمون سرنوشت‌ساز طالبان
آزادی مذهبی یکی از حقوق اساسی بشر و اسلام است. گزارش تازه کمیسیون امریکا نشان می‌دهد طالبان طی چهار سال گذشته این اصل الهی و انسانی را نادیده گرفته و اقلیت‌های مذهبی افغانستان از جمله شیعیان، اسماعیلیان، سیک‌ها و هندوها را تحت فشار، تهدید و حذف اجتماعی قرار داده‌اند.
پاسپورت، حق همه شهروندان است؛ طالبان و آزمون اعتماد مردم
طالبان در تصمیمی جدید، گروه‌هایی از شهروندان افغانستان را از دریافت پاسپورت محروم کرده‌اند. این اقدام، که شامل افراد محکوم‌شده، ممنوع‌الخروج و کودکان بدون سرپرست قانونی می‌شود، نه‌تنها با وعده‌های عفو عمومی طالبان در تناقض است، بلکه پرسش‌هایی جدی درباره عدالت و حقوق شهروندی را مطرح می‌کند. این متن خواستار پایبندی طالبان به وعده‌هایشان و حرکت به‌سوی اعتمادسازی و آشتی ملی است.
روز جهانی مسجد؛ از قداست الهی تا خیانت وهابیت
در جهان امروز، به‌ویژه در چهار دهه‌ی اخیر در افغانستان و خاورمیانه، شاهد دو چهره متضاد از مسجد بوده‌ایم: مسجد به‌مثابه خانه پرواز و وحدت، و مسجد به‌مثابه سنگر خشونت و تفرقه. این تضاد، نیازمند بازخوانی جدی کارکردهای مسجد و نقد سوءاستفاده از آن است
خیانت به علم؛ دانشگاه‌ها در اسارت ایدئولوژی
ما امروز شاهد هستیم که دانشگاه، این سنگر دانش و روشنایی، به جای آنکه مرکز گفت‌وگوی علمی و تولید اندیشه باشد، به ابزار تثبیت قدرت یک گروه بدل شده است. طالبان دانشگاه را از محتوای علمی خالی کرده و آن را به «حوزه ایدئولوژیک» فروکاسته‌اند.
چگونه زینب(س) بحران را به پیام تبدیل کرد؟ درس‌هایی برای امروز
در میان پرحادثه ‌ترین صفحات تاریخ بشری، کربلا همچون آتشی است که هنوز روشن است و زینب کبری (س)، پیام‌رسان این آتش جاوید. اما آنچه بیش از شهادت‌ها، خون‌ها و ظلم‌ها در این واقعه بدرخشید، نگاه زینب‌گونه‌ای بود که توانست از دل سیاهی، نور، و از عمق مصیبت، معنا بیرون کشد
جوانان زیر سایه تفنگ، فقر و تبعیض؛ وقت بیداری است
روز جهانی جوانان (دوازدهم آگوست) فرصتی است برای بزرگداشت ظرفیت‌های جوانان و بررسی چالش‌هایی مانند فقر، تبعیض و تروریسم که آینده آن‌ها را تهدید می‌کند. این مقاله به نقش جوانان در توسعه، لزوم توانمندسازی آن‌ها، و ضرورت مقابله با سوءاستفاده‌های امپریالیستی و محرومیت‌های آموزشی، به‌ویژه در افغانستان، می‌پردازد.
از خون دیپلمات‌ها تا حکمت دیپلماسی؛ وقتی ایران جنگ را انتخاب نکرد
فاجعه‌ای خونبار در تاریخ دیپلماسی و خبرنگاری ایران، روزی که نیروهای طالبان با یورش به کنسولگری ایران در مزار شریف، دیپلمات‌های ایرانی و خبرنگار شجاع، محمود صارمی، را به شهادت رساندند. با این حال، ایران برخلاف انتظار جهانی، راه خویشتن‌داری، حکمت و دیپلماسی را برگزید
کرامت انسانی در چنگال افراط‌گرایی و امریکا
در حالی که کرامت ذاتی انسان در اسلام اصل بنیادی است، قدرت‌های استکباری مانند آمریکا با نقض سیستماتیک حقوق انسان‌ها در فلسطین، یمن، افغانستان، آفریقا و سایر مناطق، این اصل را زیر پا گذاشته‌اند.هم‌زمان، گروه‌هایی مانند طالبان با بستن مکاتب و دانشگاه‌ها بر روی زنان و نادیده گرفتن حقوق اقلیت‌هایی چون شیعیان، حقوق بشر اسلامی را به شکلی افراطی و سیاسی تفسیر می‌کنند.