بخش «تحلیل» خبرگزاری معمار، بررسی مستند مهمترین تحولات افغانستان، واکاوی روابط افغانستان با کشورهای منطقه، بررسی سیاست‌های طالبان، روابط بین‌المللی، چالش‌های اقتصادی و اجتماعی با نگاهی تحلیلی و مستند ارائه می کند.
در پرتوی همین نهادینه سازی نیاز به دانش در وجود انسان، نیازهای مادی و معنوی انسان نیز مشروط به کسب علم و آگاهی شده و مسیر زندگی انسان در پرتوی فراگیری علم و دانش ترسیم گردیده است.