بخش «تحلیل» خبرگزاری معمار، بررسی‌ مستند مهمترین تحولات افغانستان، واکاوی روابط افغانستان با کشورهای منطقه، بررسی سیاست‌های طالبان، روابط بین‌المللی، چالش‌های اقتصادی و اجتماعی با نگاهی تحلیلی و مستند ارائه می کند.

حقابه هیرمند و ضرورت پرهیز از تشدید تنش میان ایران و طالبان
امروزه کشورهای منطقه و بویژه افغانستان و ایران بیش از هر زمانی به امنیت، آرامش و ثبات نیازمند هستند و این زمانی ممکن خواهد بود که مردم و حاکمیت دو کشور با حسن همجواری و روحیه تعامل روابط داشته باشند.
جان باختن دستکم ۲۸۰ نفر در درگیری‌های غرب سودان
دستکم ۲۸۰ نفر در شهر جنین در غرب سودان به دلیل افزایش خشونت‌های مسلحانه کشته شده‌اند.
پیروی از نسخه‌های تکراری گذشته به ضرر ملت افغانستان و منطقه خواهد بود
پیشنهاد نسخه‌های تکراری گذشته که غالبا توسط کشورهای خارج از منطقه برای مسائل افغانستان پیچیده می‌شد، قطعا به سود ملت افغانستان و منطقه نخواهد بود و قطعا تکرار آن‌ها تبعات منفی برای کشور افغانستان و منطقه به دنبال خواهد داشت.
روز قدس روز حیات اسلام
همزمان با پیروزی انقلاب اسلامی در ایران، امام خمینی با نگرش عمیق و دوراندیشی که داشتند اولین گام های اتحاد مسلمین در سراسر جهان بر علیه مستکبران و جهانخواران را برداشتند و در اولین قدم، اقدام به اعلام آخرین جمعه ماه مبارک رمضان به عنوان (روز جهانی قدس) نمودند.
صدور قطعنامه شورای امنیت بر علیه طالبان، انتظاراتی که برآورده نشدند.
در طول مدتی که طالبان بر کشور مسلط شده اند، نهادهای بین المللی در خصوص رفتار سیاسی و اجتماعی این حکومت انتقادات زیادی کرده اند و در این میان شورای امنیت سازمان ملل نیز تاکیدات ویژه ای بر اصلاح رفتار طالبان داشته است.
روایت های نادرست از قاچاق غیرقانونی انسان در غرب کشور، چه کسانی مقصرند و راه حل چیست؟
آیا مقصر تمام اتفاقاتی که هر از گاهی در مناطق شرقی کشور همسایه رخ می دهد، نیروهای امنیتی جمهوری اسلامی ایران است یا خیر؟
عوامل سقوط جمهوریت از دیدگاه خلیل‎زاد
خلیلزاد با انتقاد از اشرف غنی گفت او برای ایجاد یک حکومت جدید در افغانستان صادقانه همکاری نمی‌کرد، به این دلیل که باور نداشت آمریکا از افغانستان خارج خواهد شد.
آیا جامعه جهانی در برابر ظلم طالبان علیه زنان شکست خورده‌است؟
باگذشت چندین‌ماه از وضع محدودیت های سنگین علیه تحصیل و کار زنان در افغانستان، هنوز جامعه‌ جهانی نتواسته در خصوص رفع ‌آن اقدام مثبتی اجام دهند.
فخر فروشی طالبان در سومین سالگرد به امضا رسیدن توافقات دوحه
در معاهدات که طرفین باهم امضا نمودند، دولت جمهوری هیچ نقشی را به عهده نداشت و به گونه ای کامل به حاشیه رانده شده بود که این خود نمایانگر بی باوری آمریکا نسبت به حکومت افغانستان بود و این امر باعث گردید که دولت مردان …
توافق دوحه، پیمانی که نقض شد و کشوری که در بحران فرو رفت
سه سال پیش در ۲۹ فوریه ۲۰۲۰ بین ایالات متحده آمریکا و گروه طالبان در دوحه، توافقنامه صلح افغانستان یا توافقنامه دوحه، امضا شد.
تناقض آشکار در اظهارات سرپرست وزارت تحصیلات طالبان
سرپرست وزارت تحصیلات عالی طالبان با تاکید به سپردن کار به وفاداران امارت می‌گوید کسانی‌که تفکر امارتی نداشته باشند در وزارت تحصیلات عالی جای ندارد.