تکرار ادعاهای سازمان پیمان امنیت جمعی (CSTO) درباره تهدیدات تروریستی و قاچاق مواد مخدر از خاک افغانستان، به‌ویژه ولایت‌های شمالی، بار دیگر بحث‌های منطقه‌ای درباره امنیت را به میان کشیده است.
ناتالیا خاریتونوا، سخنگوی این سازمان، به تازگی در گفت‌وگو با روزنامه «ایزوستیا» اعلام کرد که کشورهای عضو این پیمان از فعالیت‌های تروریستی و قاچاق مواد مخدر از مرزهای افغانستان به شدت نگران هستند و تقویت همکاری میان اعضا برای مقابله با این تهدیدات و همچنین تامین امنیت مرزهای تاجیکستان با افغانستان را در اولویت قرار داده‌اند.
این ادعاها در حالی مطرح می‌شوند که کشورهای عضو CSTO سال‌هاست نسبت به خطراتی مانند تروریزم، افراط‌گرایی و قاچاق مواد مخدر از خاک افغانستان هشدار می‌دهند. با این حال، طالبان این اتهامات را بی‌اساس خوانده و تاکید کرده‌اند که خاک افغانستان تحت کنترل کامل آن‌هاست و هیچ تهدیدی از این کشور متوجه همسایگان یا منطقه نیست.
حمدالله فطرت، معاون سخنگوی طالبان، روز گذشته (چهارشنبه، 27 حمل) با اشاره به اقدامات این گروه در جلوگیری از قاچاق مواد مخدر، به رسانه‌ها گفته است که نگرانی‌های مطرح‌شده صرفاً بر پایه شایعات و اطلاعات نادرست استوار است و طالبان به همه کشورها اطمینان می‌دهد که خطری از جانب افغانستان وجود ندارد. او همچنین خواستار ایفای مسئولیت مشترک کشورهای منطقه برای تامین امنیت شد.
با این حال، تحلیل دقیق‌تر موضوع نشان می‌دهد که برخلاف روایت غالب درباره افغانستان به‌عنوان منشأ تهدیدات تروریستی، در سال‌های اخیر خطر نفوذ گروه‌های تروریستی از منشأهای خارجی به این کشور نقش برجسته‌تری داشته است.
گروه‌های تروریستی با بهره‌گیری از حمایت‌های مالی و لجستیکی شبکه‌های منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای، از خلأهای امنیتی در منطقه سوءاستفاده کرده و تلاش کرده‌اند با نفوذ به افغانستان، بی‌ثباتی ایجاد کنند.
این واقعیت که بخش عمده سازمان‌دهی و تامین منابع این گروه‌ها از خارج از مرزهای افغانستان صورت می‌گیرد، نشان‌دهنده پیچیدگی تهدیدات تروریستی در منطقه است.
با این وصف، تاکید یک‌جانبه بر افغانستان به‌عنوان منبع اصلی این تهدیدات، نه‌تنها تصویر نادرستی از وضعیت ارائه می‌دهد، بلکه می‌تواند مانع از تمرکز بر ریشه‌های واقعی این مشکل شود. در واقع، این رویکرد ممکن است به جای کمک به حل مسئله، به افزایش تنش‌های منطقه‌ای و تضعیف همکاری‌های لازم منجر شود.
در این میان، آنچه منطقه بیش از هر چیز به آن نیاز دارد، یک مبارزه مشترک، جدی و فراگیر علیه تروریزم و هراس‌افکنی است. تهدیدات تروریستی، چه از منشأ داخلی و چه خارجی، مرزهای جغرافیایی را درنوردیده و امنیت کل منطقه را به خطر انداخته‌اند.
همکاری نزدیک میان کشورهای منطقه در زمینه تبادل اطلاعات، تقویت ظرفیت‌های امنیتی و هماهنگی در عملیات‌های ضدتروریستی، کلید ریشه‌کن کردن این تهدیدات است. بدون چنین رویکردی، تلاش‌های پراکنده و یک‌جانبه نه‌تنها نتیجه‌ای در پی نخواهد داشت، بلکه ممکن است به تداوم بی‌ثباتی و گسترش فعالیت‌های تروریستی منجر شود.
برای دستیابی به هدف فوق، لازم است کشورهای منطقه از اتهام‌زنی‌های یک‌جانبه فاصله گرفته و به جای آن، گفت‌وگوهای سازنده و اقدامات عملی مشترک را در پیش گیرند. تنها از طریق اعتمادسازی و همکاری می‌توان به امنیت پایدار در منطقه دست یافت، در غیر این صورت، چرخه اتهامات و ناامنی همچنان ادامه خواهد یافت.
