این بخشی از اظهارات ترامپ درباره پایگاه نظامی-هوایی بگرام است:«یکی از بزرگ‌ترین پایگاه‌های هوایی جهان را رها کردیم و من آن را دوست داشتم، نه به خاطر افغانستان. به‌خاطر چین دوستش داشتم. این پایگاه از جایی که چین سلاح‌های هسته‌ای خود را می‌سازد یک ساعت فاصله دارد و می‌دانید اکنون در اختیار کیست؟ چین اکنون (اختیار) آن را دارد.»
این فقط یکی از جمله دلایل پیدا و پنهانی می‌تواند باشد که این همه باعث دلگرمی رئیس جمهور امریکا برای حفظ یا تصاحب دوباره بگرام شده است. برای پی بردن به اهمیت بگرام اما بایستی نگاهی به پیشینه و ویژگی‌های مهم این پایگاه بیندازیم.
موقعیت و امکانات بگرام
پایگاه هوایی بگرام یکی از مهم‌ترین مراکز نظامی در افغانستان به شمار می‌آید که در نزدیکی شهر بگرام در ولایت پروان واقع شده و در دهه 1950 توسط اتحاد جماهیر شوروی سابق ایجاد شد.
این پایگاه تقریبا ۴۰ کیلومتر از کابل فاصله دارد و به‌دلیل موقعیت استراتژیک و جغرافیایی خاص خود، نقشی کلیدی در عملیات‌های نظامی و لجستیکی در کشور ایفا کرده است.
باندهای بزرگ پرواز که قابلیت پذیرش انواع هواپیماهای نظامی و ترابری را داراست و نیز وجود امکانات پیشرفته نظامی، انبارهای تسلیحات سبک و سنگین و سایر زیرساخت‌های نظامی و رفاهی آن جزو ویژگی‌های بارز این پایگاه به حساب می‌آید.
افزون بر این، زندان معروف بگرام از دیگر داشته‌های بحث‌برانگیز این پایگاه بوده که از زمان تاسیس آن به عنوان محل نگهداری و شکنجه اسرای جنگی و متهمان کار گرفته می‌شود. در بیست سال اخیر هم شمار زیادی از نیروهای طالبان و سایر متهمان به فعالیت‌های تروریستی در این زندان نگهداری می‌شدند.
بگرام در گذار جنگ و تحولات افغانستان
این پایگاه از 1950 میلادی/ 1330 شمسی بدین‌سو تا کنون به عنوان یکی از نقاط حیاتی برای انجام فعالیت‌های نظامی و تامین نیازهای لجستیکی نیروهای مستقر در افغانستان شناخته می‌شود.
با لشکرکشی ارتش شوروی سابق در دهه 80 میلادی به افغانستان این پایگاه نیز نقش کلیدی در تامین نیازهای نظامی قشون سرخ داشت و به عنوان یکی از مراکز اصلی عملیات‌های نظامی آن کشور در برابر مخالفان مورد استفاده قرار می‌گرفت.
پس از خروج ارتش سرخ در سال 1989 میلادی از افغانستان، کنترل این پایگاه در اختیار دولت وقت به ریاست داکتر نجیب الله قرار گرفت که البته با سقوط دولت وی و شروع جنگ‌های داخلی و تنظیمی، آسیب‌های زیادی به این پایگاه وارد و بخش‌های مهم آن تخریب شد.
با حمله امریکا و ناتو در سال 2011 که منجر به سقوط حکومت طالبان شد، بگرام توسط توای قوای نامبرده تجهیز و بازسازی شد و بدین ترتیب در جنگ بیست ساله قوای خارجی و دولت متحد آن در افغانستان، بحیث یکی از مراکز عملیات‌های نظامی و لجستیکی نیروهای بین‌المللی در کشور شناخته می‌شد.
سفر ترامپ به بگرام
دونالد ترامپ، رئیس جمهور امریکا در دور پیشین حکومتداری خود در سال 1398/2019 طی یک سفر غیرمنتظره به افغانستان-گفته می‌شد حتی تیم رسانه‌ای همراهش هم تا لحظه فرود هواپیما در باند بگرام اطلاعی از مقصد سفر نداشت-به این پایگاه آمد و سپس اشرف غنی، رئیس جمهور وقت کشور هم به دیدار وی شتافت. ترامپ پس از حضور دو و نیم ساعته در این پایگاه، دوباره راهی کشورش شد.
با این حال، به نظر می‌رسد بگرام از همان زمان برای ترامپ چیزی فراتر از یک پایگاه نظامی بود و به عنوان نماد اقتدار و مرکز ثقل نظامی ایالات متحده در منطقه محسوب می‌شد؛ بی‌دلیل نبوده که او امسال پس از یک رژه نظامی طالبان در این پایگاه گفت که «این مراسم شکست ما بود.»
از یک نظر، بگرام در واقع رصد خانه اطلاعاتی و نظامی امریکا در منطقه بود که علاوه بر نظارت از رقیب جهانی و هسته‌ای چین، اشراف اطلاعاتی آن را بر سایر نقاط منطقه نیز ممکن می‌ساخت.
بگرام و آینده روابط امریکا و طالبان
ترامپ در کارزارهای انتخاباتی‌اش گفته بود که چنانچه بار دیگر به قدرت برسد پایگاه هوایی بگرام را دوباره به دست خواهد آورد. حالانکه طالبان پیشتر در واکنش به اظهارات مشابه ترامپ واکنش نشان داده و ذبیح الله مجاهد، سخنگوی حکومت این گروه باری گفت که دیگر «حضور نظامی هیچ کشور در افغانستان قابل پذیریش نیست.»
با توجه به دلبستگی ترامپ به این پایگاه و در این طرف ادعای حفظ حاکمیت ارضی حکومت طالبان، به نظر می‌رسد مسئله بگرام در دور جدید حکومت ترامپ به عنوان یک موضوع چالشبرانگیز میان کابل و واشنگتن تبدیل خواهد شد.
