نهاد حقوق بشری “رواداری” در گزارشی تکان‌دهنده، از اعمال محدودیت‌های گسترده طالبان بر فعالیت کتابخانه‌ها و ناشران در سراسر افغانستان پس از تسلط مجددشان بر این کشور خبر می‌دهد. این گزارش که با عنوان “محدودیت، سرکوب و سانسور؛ وضعیت دسترسی به اطلاعات و آزادی بیان در افغانستان” منتشر شده است، حقایق نگران‌کننده‌ای را از نقض گسترده حقوق اساسی مردم افغانستان توسط طالبان آشکار می‌کند.
براساس گزارش رواداری، طالبان توزیع، فروش و در دسترس قرار دادن طیف وسیعی از کتاب‌ها، نشریات و آثار ادبی و هنری را ممنوع کرده‌اند. این اقدام شامل کتاب‌های مربوط به شیعیان، کتاب‌های چاپ ایران (به خصوص کتاب‌های مرتبط با نواندیشی دینی)، کتاب‌های تاریخ اقوام و ملیت‌های افغانستان، کتاب‌هایی درباره رهبران جهادی و مخالفان طالبان، و همچنین کتاب‌ها و مقالاتی که علیه این گروه، داعش و سلفی‌ها نوشته شده‌اند، می‌شود.
در ادامه این گزارش آمده است که طالبان تاکنون تمامی کتابخانه‌های دولتی و خصوصی در کشور را تفتیش کرده‌اند. این اقدام به مثابه نقض آشکار حریم خصوصی و تلاش برای اعمال سانسور گسترده بر محتوای علمی و فرهنگی در افغانستان است.
نهاد رواداری در گزارش خود تأکید می‌کند که طالبان پس از بازگشت به قدرت، به طور سیستماتیک و هدفمند آزادی بیان و دسترسی به اطلاعات را در افغانستان محدود کرده‌اند. لغو و تعلیق قوانین قبلی، اعمال فشار بر نهادهای حامی آزادی بیان و وضع محدودیت‌های غیرموجه بر دسترسی به اطلاعات از جمله اقدامات طالبان در این راستا بوده است.
این گزارش همچنین به نقش محدودیت‌های شدید طالبان بر رسانه‌ها و عدم دسترسی به اطلاعات در افزایش فساد اداری در رژیم طالبان اشاره می‌کند. شواهد و مدارکی از وجود فساد در سطوح بالا و پایین ادارات تحت کنترل این گروه، به ویژه در بخش‌های عدلی و قضایی، به دست نهاد رواداری رسیده است.
یافته‌های این نهاد نشان می‌دهد که طالبان در مورد نحوه مصرف بودجه ملی و پروژه‌های انکشافی به مردم پاسخگو نیستند. منابعی در کابل به رواداری گفته‌اند که طالبان بدون توجه به قوانین و روندهای قانونی، قرارداد پروژه‌های انکشافی را عمدتاً به شرکت‌های متعلق به خود واگذار می‌کنند و رسانه‌ها از گزارش‌دهی در این مورد منع شده‌اند.
در همین راستا، سفارت و نمایندگی دائمی افغانستان در جینوا، گزارش ملی از وضعیت حقوق بشر در افغانستان تحت حاکمیت طالبان را به شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد ارائه کرده است. این گزارش تأکید می‌کند که تعامل جهان با طالبان باید مشروط به رعایت حقوق بشر و تشکیل دولت فراگیر مبتنی بر آرای مردم باشد. گزارش همچنین از نقض سیستماتیک حقوق شهروندان، به ویژه زنان و دختران، توسط طالبان ابراز نگرانی عمیق می‌کند.
گزارش نهاد رواداری زنگ خطری را به صدا در می‌آورد که نشان‌دهنده عزم طالبان برای سرکوب آزادی‌های اساسی و حاکم کردن تاریکی جهل و سانسور بر افغانستان است. جامعه جهانی باید در قبال این اقدامات طالبان سکوت نکند و برای حمایت از حقوق مردم افغانستان و احیای آزادی بیان و دسترسی به اطلاعات در این کشور تلاش کند.
