نقش رقابت‌های هند و پاکستان در درگیری‌های اخیر طالبان و اسلام آباد

فارغ از اینکه آتش‌بس موقت تداوم یابد یا درگیری‌ها از سر گرفته شود و فارغ از نتایج گفتگوهای صلح در دوحه، به نظر می‌رسد نزدیکی طالبان با کشور هند (رقیبِ سرسخت پاکستان) در بروز این تنش‌ها و درگیری‌ها بی‌تأثیر نبوده است. پاکستان نمی‌تواند شاهد نزدیکی و گرمی روابط گروه طالبان با رقیب دیرین خود (هند) باشد؛
نقش رقابت‌های هند و پاکستان در درگیری‌های اخیر طالبان و اسلام آباد

دقیقاً پس از نخستین سفر رسمی وزیر خارجۀ امارت طالبان (امیر خان متقی) به دهلی‌نو و گفتگوهای او با مقامات هند، حملات هوایی و پهبادی ارتش پاکستان به قلمرو افغانستان آغاز شد. سخنگویان حکومت پاکستان ضمن اذعان به نقض حریم هوایی افغانستان، تحرّک نظامی خود را اقدام مشروع علیه مراکز استقرار تروریست‌های تی. تی. پی. (تحریک طالبان پاکستان) خواندند و امارت طالبان افغانستان را به حمایت از آن گروه متهم نمودند. در عین حال، سخنگویان امارت اسلامی ضمن تقبیح تجاوز نظامی پاکستان، آن کشور را به حمایت از گروه تروریستی داعش در قلمرو افغانستان متهم نمودند.

پس از پنج روز درگیری‌های مرزی و حملات هوایی، سرانجام با وساطت کشورهای عربی (عربستان، قطر و امارات) روز چهار شنبه، آتش‌بس 48 ساعته میان دو کشور برقرار گردید و مذاکرات هیأت‌های دو طرف در دوحه پایتخت کشور قطر آغاز گردید. قرار است آتش‌بس از عصر روز جمعه و آغاز شب شنبه، پایان یابد.

فارغ از اینکه آتش‌بس موقت تداوم یابد یا درگیری‌ها از سر گرفته شود و فارغ از نتایج گفتگوهای صلح در دوحه، به نظر می‌رسد نزدیکی طالبان با کشور هند (رقیبِ سرسخت پاکستان) در بروز این تنش‌ها و درگیری‌ها بی‌تأثیر نبوده است. پاکستان نمی‌تواند شاهد نزدیکی و گرمی روابط گروه طالبان با رقیب دیرین خود (هند) باشد؛ گروهی که طی سی سال گذشته با تمام توان از آن حمایت کرده است و خود را پدرخواندۀ آن گروه تصور می‌کند.

بیشتر بخوانید:  ارتش پاکستان: دستکم دویست تروریست کشته شدند

از ابتدای کسب استقلال کشور هند از برتانیا و سپس جدایی کشور پاکستان از بدنه‌ی آن، همواره تنش و تقابل میان دو کشور بر سرِ ایالت مسلمان‌نشین جامو و کشمیر، جریان داشته است. تا کنون سه بار جنگِ تمام عیار بر سرِ این ایالتِ مورد منازعه میان دو کشور اتفاق افتاده است و بارها جهانیان شاهد درگیری‌های مرزی در خط کنترل و حملات هوایی و موشکی و اقدامات تخریبی این دو  کشور در قلمرو همدیگر بوده‌اند. این منازعه تا کنون به صلح و متارکه نینجامیده است و حالت نه جنگ و نه صلح میان دو کشور برقرار است.

هر دو کشور متخاصم و قدرتمند و اتمی هند و پاکستان همواره به افغانستان، نگاه راهبردی و ویژه داشته‌اند. کشور مسلمان و همسایه‌ی افغانستان (پاکستان) از ابتدای تأسیس خود تلاش کرده است تا افغانستان را به عنوان حیات خلوت و عقبه‌ی استراتیژیک در کنار خود و تحت نفوذ خود داشته باشد و از غلطیدن این کشور به دامان هند جلوگیری کند. هر گاه روابط افغانستان و هند به گرمی می‌گراید، پاکستان احساس می‌کند که عقبه‌ی استراتیژیک خود را از دست داده است و توسط هند از پشت سر مورد محاصره قرار گرفته است.

از طرف دیگر کشور هند نیز با آگاهی از ادعاها و منازعات مرزی و ارضی دو کشور افغانستان و پاکستان در امتداد خط دیورند و حضور مناقشه‌برانگیز پشتون‌ها در دو سوی مرز، همواره تلاش کرده است تا با نظام‌های مختلف حاکم بر افغانستان، روابط حسنه برقرار کند و بدینوسیله به عقبه‌ی استراتیژیک پاکستان نفود نماید. به همین دلیل و انگیزه، دولت هند با تمام نظام‌های حاکم در پنجاه سال اخیر (سلطنتی، جمهوری داود خان، جمهوری دموکراتیک خلق، دولت اسلامی مجاهدین، جمهوری اسلامی غرب‌گرا) روابط حسنه داشته است؛ در حالی که روابط پاکستان با تمام این نظام‌ها دستخوش رکود و تنش بوده است. تنها نظامی که طی پنجاه سال اخیر با هندوستان روابط حسنه نداشت، امارت پنج ساله‌ی قبلی طالبان بود که مورد حمایت قاطع پاکستان قرار داشت.

بیشتر بخوانید:  نهادهای مدنی افغانستان خواستار توقف اخراج پناه‌جویان از پاکستان شدند

طبعاً با پیروزی مجدد طالبان بر نظام جمهوریت و استقرار دو بارۀ امارت اسلامی در کابل، پاکستانی‌ها تصور می‌کردند که گروه مورد حمایت و دست‌آموز آنها بر افغانستان مسط شده‌اند و این رویداد، توازن قوای منطقه‌ای را به نفع آنها و به زیان هندوستان رقم زده است. اما با گذشت زمان، شکاف‌ها و تنش‌ها میان پدرخوانده و پسرخوانده (پاکستان و طالبان) آشکار گردید. علت عمدۀ این اختلافات نیز حضور جنگجویان و اعضای گروه تی. تی. پی. در قلمرو افغانستان و حمایت طالبان افغانستان از آن گروه بود.

با تشدید این تنش‌ها و بروز درگیری‌های مرزی میان دو کشور، رقیب منطقه‌ای پاکستان (هند) با استفاده از فرصت، روابط خود را با طالبان بهبود بخشید و متقابلاً امارت طالبان هم جهت برقراری توازن در مقابله با پاکستان، به روابط نزدیک با هند و روسیه و ایران (سه قدرت منطقه‌ای) نیاز داشت. به تلافی این گرمی روابط، پاکستان هم اجلاس مخالفان طالبان را در اسلام آباد دایر نمود.س

این‌چنین بود که پس از بروز درگیری‌ها میان کابل و اسلام آباد، دهلی نو، حمایت خود را از دولت کابل اعلام نمود و پاکستان را به میزبانی از تروریست‌ها و حمایت از گروه‌های تروریستی متهم کرد. رندهیر جیسوال سخنگوی وزارت امور خارجه هند در واکنش به درگیری‌های اخیر میان دو کشور گفت که هند وضعیت جاری را از نزدیک دنبال می‌کند. آقای جیسوال گفته است که «پاکستان میزبان گروه‌های تروریستی است و از فعالیت‌های تروریستی حمایت می‌کند». او افزود که «پاکستان همواره تلاش کرده است شکست‌های داخلی خود را به گردن همسایگان بینداز».

بیشتر بخوانید:  انفجار در ناحیه پانزدهم کابل؛

بر پایه‌ای آنچه گفته شد، نزدیکی روابط کابل و دهلی نو و سفر رسمی متقی به هند، نفش پررنگ در بروز تنش‌ها و درگیری‌های کنونی میان افغانستان و پاکستان داشت.

Facebook
Twitter
WhatsApp
Telegram
Email
مطالب مرتبط
0 0 رای ها
امتیاز
اشتراک در
اطلاع از
0 نظرات
بازخورد (Feedback) های اینلاین
مشاهده همه دیدگاه ها
0
افکار شما را دوست داریم، لطفا نظر دهید.x