ذبیح‌الله مجاهد، سخنگوی طالبان، روز گذشته (یکشنبه، 12 حوت) در مصاحبه‌ای با «تلویزیون ملی افغانستان» با اعلام اینکه این سلاح‌ها و تجهیزات به‌عنوان «غنیمت جنگی» در اختیار طالبان است و رد قاطعانه ادعاهای دونالد ترامپ برای بازپس‌گیری آن‌ها، موضع کابل را شفاف کرد.
آقای مجاهد ادعاهای دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور امریکا، مبنی بر لزوم بازپس‌گیری این تجهیزات را قاطعانه رد نموده و با لحنی اطمینان‌بخش تاکید کرد که این سلاح‌ها در اصل توسط امریکایی‌ها به دولت پیشین افغانستان سپرده شده بود و اکنون به حکومت این گروه تعلق گرفته است.
این اظهارات در واکنش به سخنان اخیر دونالد ترامپ مطرح شد که چهارشنبه هفته گذشته (8 حوت/ ۲۶ فبروری) همراه با برخی مقامات دیگر امریکایی، بر ضرورت بازگرداندن تسلیحات و تجهیزات نظامی باقی‌مانده در افغانستان پافشاری کرده بود.
ترامپ در گفت‌وگو با خبرنگاران مدعی شد که ایالات متحده حدود ۷۰ هزار موتر نظامی عمدتاً زره‌پوش را در افغانستان به جا گذاشته و خواستار بازپس‌گیری این دارایی‌ها شد. رئیس‌جمهور امریکا پیش از این هم بارها به تسلیحات برجا مانده در افغانستان اشاره کرده و خواستار بازپس‌گیری آن‌ها از سوی واشنگتن شده بود.
در همین حال، ذبیح الله مجاهد موضع‌گیری اخیر ترامپ را غیرواقع‌بینانه خواند و هشدار داد که طالبان با استفاده از همین سلاح‌ها در برابر هرگونه اقدام امریکا برای بازپس‌گیری آن‌ها ایستادگی خواهد کرد و از «کشور خود محافظت می‌کند.»
سخنگوی طالبان در بخشی دیگر از سخنانش، بحث را به سطحی فراتر از تسلیحات کشاند و امریکا را به خاطر «خسارات مالی» ناشی از چهار دهه جنگ در افغانستان مورد انتقاد قرار داد.
او همچنین ادعای ترامپ مبنی بر کنترل پایگاه هوایی بگرام توسط نیروهای چینی را رد کرده و با لحنی کنایه‌آمیز خطاب به تیم مشاوران وی گفت که رئیس‌جمهور امریکا نباید «اظهارات احساسی و بدون پشتوانه اطلاعاتی» مطرح کند و از آن‌ها خواست تا اطلاعات دقیق‌تری در مورد وضعیت افغانستان در اختیار ترامپ بگذارند.
این اظهارات سخنگوی حکومت سرپرست طالبان علاوه بر این که موضع صریح کابل را در باره سرنوشت تسلیحات امریکایی در افغانستان بیان می‌کند، نشان‌دهنده تلاش کابل برای به چالش‌کشیدن روایت امریکا و نمایش اقتدار خود در عرصه سیاسی و نظامی نیز به نظر می‌رسد.
از سوی هم، مناقشه میان واشنگتن و کابل بر سر تسلیحات باقی‌مانده امریکایی در افغانستان که به تازگی با اظهارات صریح ذبیح‌الله مجاهد، سخنگوی طالبان بار دیگر بالا گرفته، نه‌تنها یک اختلاف ساده بر سر مالکیت تجهیزات نظامی نیست، بلکه لایه‌های عمیقی از دگردیسی‌ها در روابط کابل-واشنگتن را هم بازتاب می‌دهد.
حساسیت دولت ترامپ به این موضوع را می‌توان از دو زاویه اصلی مورد بررسی قرار داد. نخست، این مسئله با اعتبار بین‌المللی ایالات متحده گره خورده است. تصاویر طالبان با تجهیزات آمریکایی پس از خروج سال ۲۰۲۱، به‌ویژه برای سیاستمدارانی مثل ترامپ، به نشانه‌ای از شکست و شرمساری تبدیل شده است. بازپس‌گیری این تجهیزات می‌تواند تلاشی برای جبران این لطمه و کاهش «خشم» واشنگتن تلقی شود.
از سوی دیگر، اگرچه ارزش مادی این تجهیزات به دلیل نیاز به نگهداری تخصصی ممکن است چندان قابل توجه نباشد، اما نگرانی از دسترسی احتمالی رقبای ژئوپلیتیکی نظیر چین یا روسیه به فناوری‌های موجود در آن‌ها، حساسیت واشنگتن را به‌طور قابل ملاحظه‌ای افزایش می‌دهد.
با این همه، دورنمای تنش فعلی میان واشنگتن و کابل بر سر این تسلیحات، به نظر می‌رسد که در کوتاه‌مدت به راه‌حل آسانی نرسد. طالبان که این تجهیزات را بخشی از پیروزی خود و ابزاری برای تحکیم قدرت می‌بیند، بعید است به‌راحتی از آن دست بکشد یا اجازه مداخله خارجی را بدهد. اظهارات مجاهد مبنی بر استفاده از همین سلاح‌ها برای «محافظت از کشور» نشان‌دهنده عزم این گروه برای حفظ موضع خود است، حتی اگر به تقابل نظامی منجر شود.
از سوی دیگر، امریکا در موقعیتی پیچیده قرار دارد؛ اقدام نظامی برای بازپس‌گیری این تسلیحات با توجه به هزینه‌های سنگین و تجربه تلخ ۲۰ سال جنگ، غیرمحتمل به نظر می‌رسد، اما فشار سیاسی داخلی و نیاز به حفظ پرستیژ جهانی، ممکن است واشنگتن را به سمت گزینه‌هایی مانند تشدید تحریم‌ها، فشار دیپلماتیک یا حتی حمایت‌های از گروه‌های مخالف طالبان، سوق دهد.
با این همه، اختلاف میان واشنگتن و کابل بر سر تسلیحات به‌جا‌مانده امریکایی در افغانستان، شبکه‌ای درهم‌تنیده از مسائل سیاسی، نظامی و ژئوپلیتیکی را به نمایش می‌گذارد که ریشه در خروج شتاب‌زده و آشوبناک ایالات متحده در سال ۲۰۲۱ از کشور دارد.
بنا بر این، با توجه به محدودیت‌های عملیاتی ایالات متحده برای مداخله نظامی و اصرار طالبان بر حفظ مواضع خود، تنش‌ها بر سر تسلیحات امریکایی در افغانسان، احتمالاً در کوتاه‌مدت لاینحل باقی خواهد ماند و ممکن است به تشدید تحریم‌ها بر کابل و تیره‌گی بیشتر روابط میان امریکا و حکومت طالبان منجر شود.
