به گزارش خبرگزاری معمار؛ آکادمی سلطنتی علوم سوئدن روز دوشنبه در استکهلم اعلام کرد که جایزه نوبل اقتصاد ۲۰۲۵ به سه اقتصاددان برجسته، «فیلیپ آگیون»، «پیتر هویت» و «جول موکیر»، به پاس پژوهش‌های بنیادین آنان در زمینه رشد اقتصادی مبتنی بر نوآوری و نظریه «تخریب خلاقانه» تعلق گرفته است.
فیلیپ آگیون، استاد مدرسه اقتصاد لندن، و پیتر هویت، استاد دانشگاه براون آمریکا، در مقاله‌ای ماندگار با عنوان «A Model of Growth Through Creative Destruction» که نخستین بار در سال ۱۹۹۲ منتشر شد، مدلی نوین برای توضیح رشد اقتصادی ارائه کردند.
در این مدل نشان داده شده که پیشرفت فناوری و نوآوری‌های پیاپی موتور اصلی رشد پایدار اقتصادی است و برخلاف دیدگاه‌های کلاسیک، افزایش سرمایه و نیروی کار به تنهایی رشد را تضمین نمی‌کنند. هر نوآوری جدید فناوری‌های قدیمی را جایگزین می‌کند و شرکت‌هایی که نتوانند خود را با تغییرات وفق دهند، از بازار حذف می‌شوند. این فرآیند که به «تخریب خلاقانه» معروف است، همزمان با از بین بردن صنایع ناکارآمد، زمینه‌ساز پیدایش ایده‌ها و مشاغل جدید می‌شود.
مدل آگیون–هویت علاوه بر تبیین علمی پدیده رشد، پایه‌گذار نسل جدیدی از سیاست‌گذاری اقتصادی شد. بر اساس این نظریه، دولت‌ها با حمایت از تحقیق و توسعه، ارتقای آموزش و فراهم کردن محیط رقابتی برای کارآفرینان می‌توانند نرخ نوآوری را افزایش دهند و رشد اقتصادی پایدار ایجاد کنند. در مقابل، حمایت افراطی از صنایع قدیمی و محدود کردن رقابت، باعث کاهش بهره‌وری می‌شود.
همزمان، نیمی از جایزه نوبل اقتصاد ۲۰۲۵ به جول موکیر، اقتصاددان و تاریخ‌دان هلندی‌تبار دانشگاه نورث‌وسترن، تعلق گرفت. آثار موکیر نقش نهادها، فرهنگ علمی و انقلاب صنعتی را در ایجاد بستر نوآوری‌های مستمر بررسی کرده و مکمل نظریه‌های تحلیلی آگیون و هویت است.
کارشناسان اقتصادی معتقدند اعطای نوبل امسال، بازگشت توجه جامعه علمی به نقش نوآوری، کارآفرینی و پویایی فناوری در رشد اقتصاد جهانی را نشان می‌دهد؛ به ویژه در دوره‌ای که اقتصادهای بزرگ با تحول دیجیتال، هوش مصنوعی و گذار انرژی روبه‌رو هستند.
