آمار منتشر شده از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت ایران نشان میدهد که در شش ماهه نخست سال جاری خورشیدی، ۷۳ طرح سرمایه گذاری خارجی مجموعا به ارزش ۳۸۲ میلیون و ۴۰۰ هزار دلار در بخشهای صنعت، معدن و تجارت تصویب شده است.
ارزش طرحهای سرمایهگذاری مصوب شده در بخشهای صنعت، معدن و تجارت ایران طی نیمه اول سال گذشته خورشیدی دو میلیارد و ۲۱۵ میلیون دلار اعلام شده بود.
بر پایه این گزارش افغانستان با ۳۰ طرح سرمایهگذاری به ارزش ۱۴۹.۸ میلیون دلار بیشترین تعداد طرح و میزان سرمایهگذاری خارجی را در ایران طی شش ماه ابتدایی سال ۱۴۰۱ داشته است.
پس از افغانستان، چین با ۷۵.۵ میلیون دلار، ترکیه با ۴۴.۸ میلیون دلار، هند با ۳۳.۸ و امارات عربی متحده با ۲۰.۹ میلیون دلار قرار دارند. از نظر تعداد طرح سرمایهگذاری مصوب نیز پس از افغانستان، امارات عربی متحده با ۹ طرح، ترکیه و عراق هر یک با ۶ طرح و چین با ۵ طرح قرار دارند.
افغانستان با بیشترین حجم سرمایهگذاری در ایران
افغانستان در ششماهه نخست امسال، بیشترین حجم سرمایهگذاری در ایران را داشته است. البته بنا بر گزارشهای رسمی، در سال جاری حجم صادرات کالا و خدمات از ایران به مقصد افغانستان حدود۳۰درصد نسبت به میزان مشابه در سال ۱۴۰۰ کاهش یافته است؛ صادراتی که در سال مالی ۱۳۹۹ به حدود ۲میلیارد و ۸۰۰میلیون دلار رسید و رقمی که حدود ۴۰درصد حجم بازار صادرات به افغانستان را تشکیل میداد. پس از تسلط طالبان بر کابل، ارتباط تجاری از طریق مرزهای ایران با این کشور عملا به مدت ۳ ماه قطع شده بود که این امر بر میزان مناسبات تجاری میان دو کشور تاثیرات عمیقی گذاشته و منجر به کاهش حدود ۳۰درصدی صادرات به افغانستان شد. کارشناسان معتقدند دلیل اصلی کاهش حجم تجارت افغانستان ایران، فروکاست امنیت اقتصادی در این کشور و همچنین کاهش قدرت خرید مردم است. آن روی دیگر سکه هم فرار این سرمایه به کشورهای دیگر است؛ به نظر میرسد مردم افغانستان با توجه به شرایط حاکم، تمایل بیشتری به خروج سرمایه خود از افغانستان دارند.
بنابراین افغانستان بیشترین حجم سرمایهگذاری را در کشور ایران انجام داده است، این اتفاق در حالی به وقوع پیوسته که افغانستان در سال جاری از پنج مقصد صادراتی ایران حذف شده است و کارشناسان در توضیح این رویداد، تصریح کرده بودند دلیل اصلی عقبگرد ایران در بازار افغانستان، کاهش قدرت خرید مردم افغانستان و در نتیجه، کاهش واردات و خروج سرمایه از این کشور شده است. اما آنچه در این گزارش جالب است، حجم سرمایهگذاری افغانستان است. اگرچه تاجران افغانستانی در ششماهه سال گذشته، حجم سرمایهگذاری بیشتری در ایران انجام دادند، اما در آن دوره در پله سوم ایستاده بودند. حال با توجه به کاهش چشمگیر سرمایهگذاری خارجی مصوب در نیمه نخست امسال، این کشور با حجم سرمایه کمتر، در راس کشورهای واردکننده پول به ایران قرار گرفته است. در ششماهه اول سال گذشته اولین سرمایهگذار خارجی در ایران، غنا با حجم سرمایه 1680میلیون دلار بود؛ اما در ششماهه ابتدایی سال جاری، افغانستان توانسته به این جایگاه دست یابد. در نیمه نخست سال گذشته، افغانستان با 208میلیون دلار سرمایه، سومین کشور سرمایهگذار در ایران بود